• Приглашаем посетить наш сайт
    Пушкин (pushkin-lit.ru)
  • Размышления о точном определении пути корабля в море.
    Заключение

    Заключение

    CONCLUSIO

    ЗАКЛЮЧЕНИЕ

    Quicunque perpendit tot discrimina, quibus non solum naves, immenso labore et sumptu exstructae, atque pretiosis mercibus onustae; sed etiam vitae hominum exponantur, non mirum esse censebit eruditorum plerosque in exquirendis infinitis et variis mediis ad illa removenda idoneis sedulo versari. Ad salvanda tot et tanta bona, omnibus annitendum est viribus, et tam vastus atque horrendus Gygas, quantum novimus Oceanum, omni certaminum vi, omni stratagematum artificio adoriendus est. Item excussis diversi generis causis, quibus navigantes a proposito itinere deflecti solent, nemo superfluum esse censebit varium instrumentorum apparatum. Quippe alio modo mutatur directio virtutis magneticae, non cursibus marium, non flatibus ventorum pedissequa. Alio cursu movetur Oceanus, spreto acus magneticae situ. Alio impetu feruntur fluctus, non acus magneticae directioni, non meatibus maris, sed ventorum imperio obtemperantes. Res natura diversae diversa requirunt machinamenta. Ipse quoque rerum Conditor fabrefecit ad visionem oculos, refractioni radiorum luminis convenientes; ad auditum aures, proprietatibus tremuli aëris congruas; construxit et ad alios sensus excitandos diversa, sed idonea organa. Ergo contra tot varias actiones, imo invasiones turbulenti maris, omnes vires judicii, divitiarum et potentiae sunt intendendae. O utinam omnes labores, curae, sumptus, et hominum infinita multitudo, quae belli violentia consumuntur, eradicantur, in usum pacatae et eruditae navigationis adhibita essent! Jam non solum incognitae adhuc habitati orbis regiones, non solum sub inaccessis adhuc polis glacie conjuncta littora essent detecta: verum etiam ipsius fundi maris mysteria, sollicita hominum industria, potuisse expiscata esse videntur. Ex mutua inter gentes communicatione rerum exuberantium in quantum excrevisset nostra prosperitas; et lumen scientiarum quantum clarius effulsisset, reseratis novis naturae arcanis!

    ученых усердно занимаются изысканием бесчисленных и разнообразных средств, пригодных для их устранения. Для спасения стольких и столь больших ценностей надо приложить все усилия и обратить всю силу сражений и все ухищрения стратегии против столь великого и страшного исполина, какого мы видим в океане. Равным образом, представив себе все различные причины, которые могут отвратить мореплавателей от предположенного пути, никто не сочтет излишним разнообразное изобилие инструментов, ибо иными причинами изменяется направление магнитной силы, не соответствуя ни течениям морей, ни дуновению ветров; иным движением ходит океан, презирая положение магнитной стрелки; иным стремлением несутся волны, не подчиняясь ни направлению магнитной стрелки, ни течению моря, но только власти ветров. Вещи, различные по природе, требуют различных приспособлений. Сам творец мира создал для зрения глаза, приспособленные для преломления световых лучей; для слуха — уши, соответствующие свойствам колеблющегося воздуха; устроил и для возбуждения других ощущений различные и соответственные органы. Итак, против стольких различных действий или, вернее, нападений бурного моря следует напрягать все силы ума, богатства и могущества. О, если бы все труды, заботы, издержки и бесконечное множество людей, истребляемые и уничтожаемые свирепством войны, были обращены на пользу мирного научного мореплавания! Не только были бы уже открыты доныне неизвестные области обитаемого мира и соединенные со льдом берега у недоступных доныне полюсов, но могли бы быть, кажется, обнаружены неустанным усердием людей тайны самого дна морского. Насколько возросло бы наше благосостояние от обмена избыточествующих вещей между народами и насколько ярче заблистал бы свет наук после раскрытия новых тайников природы!

    Tantum exoptatissimum successum post pacatam belli procellam in Europa, post heroicos ausus Rossiaci exercitus, cupimus et speramus. Et cum animo repraesentamus nuper celebratam memoriam sacratissimae unctionis et impositionis imperialis diadematis, quo clementissima autocrator nostra, initum patrium et avitum imperium firmavit, quod foederis instar divinae, erga nos clementiae colimus; non alia mente esse possumus, quam quod illius felicitate amplificata mirabimur nostra commoda, terra marique; et communis laetitia cum celeberrima illius fama omni exemplo superior in aeternum permanebit.

    и венчание на родительское и прародительское царство всемилостивейшей самодержицы нашей, которое мы чтим как залог божественной к нам милости, мы не можем не исполниться в душе восхищения ее счастьем, умножившим наше благополучие на суше и на море, и всеобщая радость с громкою ее славою навеки пребудет превыше всякого примера.

    Finis

    Конец

    Раздел сайта: